O znaczeniu grzybów w środowisku naturalnym jak i w życiu
człowieka możemy polemizować gdyż organizmy te wywołują zarówno negatywny, jak
i pozytywny wpływ na środowisko.
Powinniśmy pierw spojrzeć na
negatywną stronę grzybów, pamiętajmy że są to organizmy chorobotwórcze które
zakażają nie tylko człowieka lub zwierzęta lecz i także rośliny je otaczające.
Mogą wywoływać przewlekłe nowotwory, a w dodatku w swoim składzie chemicznym
zawierają substancję trujące nefragenne i neurogenne. Owe substancje trujące
mogą doprowadzić nie tylko co poważnego zachorowania lecz nawet do śmierci.
Pomijając już problemy zdrowotne, grzyby również przyczyniają się do pleśnienia
produktów spożywczych co może potwierdzić każdy z nas. Są organizmami
uszkadzającymi rośliny i niszczącymi je, a co za tym stoi mogą doprowadzić to
znacznych strat w zapasach żywnościowych jak i szeroko zaawansowanych strat
ekonomicznych. Posiadają również zdolność do rozkładu drewna jak i tkanin.
Pojawiają się też w miejscach niepożądanych przez człowieka, mowa tu o
mieszkaniowych ścianach na których pojawiła się wilgoć.
Grzyby mimo posiadania wielu
minusów są organizmami o bardzo ważnym ekologicznym i gospodarczym znaczeniu.
Jeżeli mowa o znaczeniu ekologicznym to jedną z najważniejszych ról jest
przyczynianie się do krążenia materii oraz branie udziału w obiegu energii w
przyrodzie. Bez nich większość ekosystemów lądowych pokryłaby gruba warstwa
nierozłożonych liści czy gałęzi, a zawarte w nich związki nie wróciłyby do
ekosystemu, aby stać się ponownie dostępnymi dla rosnących organizmów.
Występują w łańcuchu pokarmowym jako ostatnie ogniwo, dzieję się tak z powodu
ich sposobu odżywiania się. Grzyby będąc saprofitami odżywiają się materią
organiczną która jest martwa, oraz substancjami pochodzącego z organicznego
podłoża. Duże znaczenie w przyrodzie mają porosty jako pionierzy w zasiedlaniu
niegościnnych siedlisk, jak skały czy piasek. Są one także wyznacznikiem
czystości powietrza na danym terenie. Będąc w łańcuchu pokarmowym jako
reducenci rozkładają martwą materię organiczną, uwalniając tym samym takie
pierwiastki jak węgiel, azot, siarkę i wiele innych, co umożliwia ponowne
włączenie je w obieg naturalny. Kolejną cechą godną przytoczenia jest to iż
grzyby są organizmami pasożytniczymi, co znaczy że żerują na innych organizmach
żywych które często też są pasożytami. Innym plusem jest to że grzyby wchodzą w
związki symbiotyczne z innymi organizmami żywymi, czyli mikoryzę, będącą jedną
z odmian mutualizmu. Mutualizm jest oddziaływaniem nieantagonistycznym, polega
na tym, że obydwa organizmy będące w związku mikoryzowym czerpią z niego
korzyści. W tym przypadku mikoryzy grzyb dostarcza roślinie składniki
mineralne, a rośliny a mianowicie ich korzenie z którymi to grzyby są połączone
umożliwiają dostęp i korzystanie ze związków organicznych.
Odnośnie znaczenia gospodarczego
możemy na wstępie przytoczyć to że grzyby stanowią pokarm zarówno dla ludzi jak
i dla zwierząt. Po ich odpowiednim „przerobieniu” wykorzystywane są jako pasze
dla zwierząt w gospodarstwach domowych.
Grzyby odnajdują również swoją rolę w przemyśle. Biorą
bowiem udział w wytwarzaniu dwutlenku węgla oraz alkoholu etylowego z glukozy.
Są wykorzystywane w browarnictwie, winnictwie oraz piekarnictwie w postaci
specjalnych szczepów które to równocześnie chronią produkty przed tym aby te
nie zostały zarażone przez inne grzyby które to mogą już być dla nich
szkodliwe. Wykorzystywane są również w postaci przypraw do wielu dań nadając im
specyficznego smaku np. do serów. Zasługę grzybów możemy również odnaleźć
również w medycynie, to dzięki nim możemy dzisiaj korzystać z takich leków jak
penicylina, jej pochodne oraz wiele innych lekarstw. Grzyby wytwarzają
substancje będące antybiotykami, z których produkuje się środki
farmakologiczne, bądź na podstawie ich składu wytwarza się na drodze sztucznej
- ich syntetyk. Przykłady te świadczą o leczniczych właściwościach owych
organizmów. Kolejnym przykładem stosowania grzybów jest wykorzystywanie ich
jako źródło walki z owadami będącymi szkodnikami poszczególnych roślin.
Wcześniej
zostało wspomniane o wykorzystywaniu grzybów w przemyśle alkoholowym, lecz rola
ta jest godna szerszego wyjaśnienia. Niektóre grzyby posiadają zdolności
fermentacyjne w warunkach beztlenowych. Do tych grzybów zaliczają się przede
wszystkim dobrze znane drożdże powodujące fermentację alkoholową, w wyniku
której powstaje z cukru alkohol i dwutlenek węgla. Zdolność ta została
wykorzystana przez człowieka do produkcji piwa, spirytusu i wina. Spirytus
otrzymuje się w gorzelniach jako produkt powstały z przerobu skrobi
ziemniaczanej. Skrobie ziemniaczaną poddaje się najpierw scukrzeniu, a powstały
cukier fermentuje pod wpływem drożdży na alkohol i dwutlenek węgla. Podobny
proces zachodzi w piwach przy fermentacji cukru pochodzącego z rozkładu skrobi
jęczmienia. Używany do wyrobu piwa chmiel używany do wyrobu piwa chmiel nadaje
mu odpowiedni smak i zabezpiecza je przed psuciem. Przy wyrobie wina drożdże
rozkładają na alkohol i dwutlenek węgla cukry zawarte w różnych owocach
używanych do produkcji wina.
Drożdże mają również swoje zastosowanie w piekarnictwie, to
dzięki nim wypieki rosną. Dzieje się to na wskutek odbywającej się fermentacji
alkoholowej, powstaje w nim dużo dwutlenku węgla, który to powoduje powstawanie
w cieście wielu wolnych przestrzeni które to przyczyniają się do spulchnienia
masy.
Podsumowując
plusy i minusy grzybów, więcej z nich korzyści nich szkód. Więc mimo ich
szkodliwych działań są organizmami niezbędnymi dla środowiska jak i dla
człowieka. Bez nich chodzilibyśmy po lasach zasłanymi nierozłożoną materią, nie
byłoby nam dane kosztować smacznych wypieków z pobliskich piekarni, jak i
rozkoszować się goryczkowatym smakiem piwa bądź wina. Więc zastanówmy się
dokładnie zanim wypowiemy słowa: „grzyby są bezużyteczne”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz